Hiện tượng lá đổi màu đẹp mắt từ xanh lục sang vàng nâu hoặc đỏ vào
mùa thu, đã thu hút sự tò mò của không ít các nhà khoa học. Và họ đã
tìm ra lời giải đáp từ chất hóa học bên trong những chiếc lá thu ấy.
[You must be registered and logged in to see this link.]
3 yếu tố ảnh hưởng đến sự đổi màu của lá vào mùa thu: sắc tố của
lá, độ dài ngày và đêm, điều kiện thời tiết. Trong đó, độ dài ngày-đêm
và thời tiết có ảnh hưởng lớn nhất.
Các chất hóa học quy định màu sắc khác nhau cho lá

Chlorophyll (diệp lục tố) : thể hiện màu xanh lục
thường thấy trên lá. Chất này rất cần thiết cho quá trình quang hợp
tạo ra đường cung cấp cho cây.


Cấu trúc hóa học Chlorophyll
Carotenoids : thể hiện màu vàng, cam hoặc nâu cho lá như trong một số loại thực vật: ngũ cốc, ca-rốt, chuối…


Một số hợp chất Carotenoid
Anthocyanins : quy định màu đỏ cho lá như trong táo đỏ, nho, dâu tây, che-ri,…


Cấu trúc của Anthocyanin
Cả 3 chất trên đều tồn tại sẵn trong lá. Bình thường lá có màu xanh
lục, khi đêm kéo dài, chất diệp lục giảm dần rồi mất hẳn. Để lộ ra màu
vàng nâu hoặc đỏ bởi carotenoids và anthocyanins.


Lá đang đổi màu, chỉ còn diệp lục tố ở gân lá
Mỗi loài thực vật khi đến thu sẽ cho một màu lá khác nhau và thời
gian đổi màu cũng khác nhau. Trong các yếu tố của thời tiết, nhiệt độ
và độ ẩm có ảnh hưởng nhiều nhất đến sự đổi màu của lá. Đặc biệt một
chuỗi ngày liên tiếp có nắng ấm ban ngày và lạnh lẽo ban đêm là thời
gian mà lá thu đổi màu đẹp mắt nhất.


Mỗi loài thực vật khi đến thu sẽ cho một màu lá khác nhau và thời gian đổi màu cũng khác nhau.
Độ ẩm trong đất cũng ảnh hưởng đến sự đổi màu của lá. Vì vậy khi
kết hợp sự thay đổi của độ ẩm và thời tiết khác nhau sẽ dẫn đến các
mùa thu khác nhau, màu sắc lá của cùng một loài thực vật trong hai mùa
thu khác nhau sẽ không hoàn toàn giống nhau.
Vì sao cây rụng lá vào cuối thu

Khi ngày bắt đầu ngắn đi, đêm bắt đầu dài hơn thì lá cũng bắt đầu
rơi. Gân lá có chức năng vận chuyển chất dinh dưỡng giữa lá và nhánh
cây bị tắc nghẽn khi thời tiết thay đổi. Khiến cho một lượng đường đã
được lá tổng hợp không thể chuyển qua thân cây mà tích tụ trong lá,
làm giảm hàm lượng diệp lục tố và tăng hàm lượng anthocyanin. Sự ngăn
cách này tăng dần đến khi lá không còn nối tiếp được với cành và rơi
xuống. Một số loài cây khác như thông, có lá hình kim, không đổi màu
trong mùa thu.
Lý do hiện tượng lá đổi màu trong mùa thu rất cần thiết cho một số
loài thực vật là vấn đề vẫn còn đang được tranh cãi. Một số giả thiết
cho rằng đây là cách mà cây dùng để tự bảo vệ và chống chọi với mùa
đông khác nghiệt. Chất anthocyanin có tác dụng bảo vệ lá cây khỏi
những tia nắng nguy hại khi nhiệt độ xuống thấp trong mùa thu. Nhưng
giả thiết này không giải thích được tại sao lá cây lại rụng sau đó.
Một giả thiết khác cho rằng đây là cách mà cây báo hiệu cho các loài
động vật biết mùa đông sắp đến.
Nguồn Cyberchemvn.com